Meer over wet- en regelgeving duurzaam beleggen
Duurzaam beleggen vraagt om duidelijke keuzes binnen een groeiend web van wet- en regelgeving. Stap volgt de Europese SFDR-verordening en kiest bewust voor een zorgvuldige aanpak. Transparantie, betrouwbare data en lange termijn waarde staan centraal.
De EU heeft de verordening Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) opgesteld. Dit is onderdeel van het EU Actieplan Duurzame Financiering. Doel van deze wetgeving is om transparantie te vergroten of een bedrijf of product duurzaam is. In de verordening staat dat Stap als algemeen pensioenfonds openbaar moet maken hoe we omgaan met bepaalde aspecten van duurzaamheid:
- In hoeverre onze pensioenregelingen duurzaam zijn
- Hoe we omgaan met duurzaamheidsrisico’s
- Of we beoordelen welke effecten beleggingsbeslissingen die we nemen invloed hebben op duurzaamheidsfactoren
- In hoeverre ons beloningsbeleid is afgestemd op duurzaamheid
Classificatie pensioenregelingen
Stap classificeert de pensioenregelingen van alle pensioenkringen niet als een financieel product waar duurzame kenmerken gepromoot worden. Dit betekent dat deze regelingen geen duurzame doelstellingen hebben en dat ze geen sociale of ecologische kenmerken promoten. Daarmee valt Stap onder Artikel 6 van de SFDR. Het belangrijkste aspect van een pensioenregeling is het financiële resultaat dat nodig is voor een goede oudedagsvoorziening.
Uiteraard vindt Stap een gezonde (macro-economische) omgeving belangrijk. Stap wil dit bereiken door te beleggen in ondernemingen en landen die lange-termijn waarde-creatie voorop stellen. Daarom is duurzaamheid wel een belangrijk aandachtspunt in de onderliggende beleggingen van Stap.
Hoe integreert Stap duurzaamheidsrisico’s in de beleggingsbeslissingen en beleggingsprocedures?
Duurzaamheidsrisico’s (of ESG-risico’s) ontstaan als zich een gebeurtenis voordoet op ecologisch, sociaal of governance gebied, die een negatief effect op de waarde van de belegging kan veroorzaken. Stap identificeert mogelijke duurzaamheidsrisico’s onder andere aan de hand van maatschappelijke trends, en wetenschappelijke publicaties
Stap heeft de volgende ESG-risico’s in het beleid verankerd:
Waardeverlies op het gebied van transitie naar schone energiebronnen om klimaatverandering tegen te gaan
Waardeverlies op het gebied van fysieke schade van klimaatverandering en de aantasting van het milieu
Waardeverlies op het gebied van schenden van mensenrechten door bedrijven of landen in de portefeuille
Waardeverlies op het gebied van gebrekkige governance praktijken
Waardeverlies op het gebied van goede gezondheid en welzijn
Deze risico’s hebben een financieel karakter. ESG-risico’s kunnen ook gevolgen hebben voor de reputatie van Stap als pensioenuitvoerder:
- Reputatieverlies als gevolg van incidenten op gebied van klimaat, mensenrechten, governance en goede gezondheid en welzijn
Daarnaast erkent Stap dat ESG-risico’s ook impact kunnen hebben op de eigen bedrijfsvoering via de volgende kanalen:
- Compliance, wanneer het MVB-beleid en/of bijbehorende rapportages niet aan de regelgeving zouden voldoen
- Wanneer onvoldoende producten beschikbaar zouden zijn om ESG-doelstellingen waar te kunnen maken
Al deze risico’s zijn verankerd in de eigen risicobeoordeling en in het risicoraamwerk van Stap. Ze worden periodiek gemonitord aan de hand van een aantal indicatoren zoals CO2-uitstoor of ESG-profiel van de beleggingen. De beheersing van de financiële en reputatierisico’s wordt gewaarborgd door de invulling van het ESG-instrumentarium in Standaard Stap.
We nemen de relevante duurzaamheidsrisico’s mee in de volgende beleggingsprocessen:
- risicostrategie en eigen risicobeoordeling
- ALM-studies waar we kijken naar de effecten van klimaat-stress scenario’s op onze portefeuilles
- strategisch beleggingsbeleid en praktische (ESG-) invulling voor de beleggingscategorieën
- beoordeling van de duurzaamheidsaanpak van de vermogensbeheerders als onderdeel van de management selectie en monitoring die is uitbesteed de fiduciaire manager.
We wegen ongunstige effecten van onze beleggingsbeslissingen op duurzaamheidsfactoren mee
We wegen de belangrijkste negatieve effecten op duurzaamheidsfactoren mee bij investeringsbeslissingen. Dit noemen we opt-in. Het betreft hier de belangrijkste ongunstige effecten in de zin van artikel 4 van de SFDR.
We hebben een MVB-beleid opgesteld waarin internationale normen zoals UN Global Compact, UN Guiding Principles for Business en Human Rights en OESO-richtlijnen het uitgangspunt zijn. Een van de gevolgen hiervan is dat we beoordelen en monitoren de impact dat onze beleggingen hebben op mens en milieu.
Bovendien screent onze fiduciair de onderliggende beleggingen op de blootstelling aan belangrijkste ongunstige effecten op duurzaamheidsfactoren zoals gedefinieerd in de regelgeving. Stap zal in een verklaring hieromtrent, inclusief beleid die wij voeren on negatieve impact te mitigeren, voor de eerste keer in 2025 rapporteren.
Hoe integreert Stap duurzaamheidsrisico’s in het beloningsbeleid?
Stap kent geen variabele beloningen toe aan de bestuurders en medewerkers van het Bestuursbureau. Er is dus geen prikkel die aanzet tot het nemen van (duurzaamheids)risico’s, risicovol beleggen of minder zorgvuldig risicomanagement.
Daarnaast is er een zogenoemde EU taxonomieverordening. Dit is een raamwerk om te bepalen of investeringen in economische activiteiten duurzaam (‘groen’) zijn.
Voor de pensioenregelingen geldt dat Stap niet via de onderliggende beleggingen investeert in activiteiten die vallen onder de milieudoelstellingen van de taxonomie. Zodoende is het percentage van ecologisch duurzame beleggingen in onze portefeuilles volgens deze definitie 0%.
Hoe integreert Stap duurzaamheidsrisico’s in de beleggingsbeslissingen?
Naast traditionele risico’s als markt- en inflatierisico, neemt Stap ook duurzaamheidsrisico’s integraal mee in het beleggingsproces. Stap onderkent daarbij de volgende duurzaamheidsrisico’s die potentieel de waarde van de portefeuille kunnen beïnvloeden:
Governance
Gebrekkig ondernemingsbestuur komt vaak tot uiting in controverses en schandalen. De directe impact van dergelijke gebeurtenissen op de waarde van een bedrijf (en op het rendement) kan groot zijn. Als deze misstanden op termijn worden opgelost, zal ook de waarde van het bedrijf weer stijgen. Stap belegt voor de lange termijn in een breed gespreide portefeuille van bedrijven. Daardoor blijft het effect op het rendement van de totale portefeuille naar verwachting beperkt.
Mensenrechten
Schendingen van mensenrechten kunnen zowel financiële gevolgen als reputatierisico’s hebben voor een pensioenfonds. Vanuit haar maatschappelijke rol kiest Stap ervoor om landen die mensenrechten schenden op voorhand uit te sluiten. Ook bedrijven die betrokken zijn bij de productie van controversiële wapens sluit Stap uit. Desondanks kan de situatie zich voldoen dat bedrijven in de portefeuille mensenrechten schenden. In het geval van schending van mensenrechten door bedrijven die zich in de vorm van schandalen en controverses manifesteren, zal de impact op het rendement van de aandelenportefeuille naar verwachting vergelijkbaar zijn met controverses op het vlak van governance.
Klimaatverandering
De beleggingsportefeuille van Stap is blootgesteld aan de risico’s die voortvloeien uit klimaatverandering. Enerzijds door de energietransitie en de daarbij horende wet- en regelgeving. Anderzijds door de fysieke risico’s van klimaatverandering (extreem weer, overstromingen, droogte etc.).
Stap wil graag inzicht krijgen in de gevolgen van klimaatverandering op de beleggingsportefeuille. Daarom past Stap in de ALM-studie twee scenario’s toe. Eerst is er een transitiescenario. Daarbij doet Stap de aanname dat de transitie plotseling en in één keer plaatsvindt. En er is een 4-graden-scenario, waarin het klimaat heel erg verandert. We krijgen dan vaker te maken met extreem weer.
De impact van deze scenario’s op de waarde van beleggingen verschilt per Pensioenkring.
Biodiversiteit
Biodiversiteit laat zien hoe gezond de natuur is. Het zorgt voor ecosystemen waarin organismen kunnen leven. Permanent verlies van biodiversiteit vormt één van de grootste systeemrisico's voor al het leven op onze planeet. Het is sterk verbonden met klimaatverandering. Verlies aan biodiversiteit heeft grote gevolgen. Niet alleen voor de natuur, maar ook voor de samenleving, de economie en financiële instellingen, zoals pensioenfondsen.
Stap heeft nog geen methode om te achterhalen hoe activiteiten die een negatief effect hebben op de biodiversiteit doorwerken in onze beleggingsportefeuille. Die methode is nog in ontwikkeling. De impact van dit risico op het beleggingsrendement is lastig in te schatten maar is mogelijk vergelijkbaar met het effect van klimaatverandering.
Om duurzaamheidsrisico’s te beheersen, maakt Stap gebruik van verschillende instrumenten. De inzet van deze instrumenten is een onderdeel van ons MVB-beleid, ons strategisch beleggingsbeleid en ons volledige beleggingsproces.
Bij de selectie (en monitoring) van de externe vermogensbeheerders beoordeelt Stap hoe zij omgaan met duurzaamheid (ESG). Ook neemt Stap deze aspecten mee bij de bepaling van het strategisch beleggingsbeleid voor de beleggingscategorieën. In de praktijk kan het bijvoorbeeld betekenen dat Stap een benchmark kiest waarin ESG-aspecten zijn geïntegreerd. Of dat Stap een keuze maakt voor actief beheer. Van de vermogensbeheerders van actief beheerde mandaten vereist Stap dat zij ESG-integratie toepassen in het investeringsproces.
Stap heeft de verplichte verklaring over de belangrijkste ongunstige effecten van beleggingsbeslissingen op duurzaamheidsfactoren (Principal Adverse Impacts, PAI’s) gepubliceerd. Deze rapportage geeft inzicht in hoe wij omgaan met duurzaamheid binnen ons beleggingsbeleid. Omdat de verklaring technisch en uitgebreid is, hebben we een leeswijzer opgesteld die helpt bij het interpreteren van de informatie. Bekijk de volledige PAI-verklaring van jouw pensioenkring.